Bijdrage perspectiefnota

Dit is de bijdrage van PvdA-fractievoorzitter Tijs de Bree bij de behandeling van de perspectiefnota, het document dat de kaders geeft voor het opstellen van de begroting van de provincie voor de komende periode. U kunt het debat over de perspectiefnota én de bijdrage terugkijken op de website van de provincie.

Dank u wel voorzitter. Bereidt u vast voor op een lawine aan moties. Toch zijn wij positief. Als we kijken naar de perspectiefnota dan zijn er eigenlijk overwegend keuzes gemaakt waar wij achter kunnen staan. Toch missen we nog een paar zaken en voelt de nota af en toe wat uit balans. Ik ga in mijn bijdrage proberen aan te geven hoe wij denken dat die balans weer teruggebracht kan worden. Dat wil ik doen aan de hand van het thema leefbaarheid en beleefbaarheid van Overijssel, en wat daar dan volgens ons voor nodig is.

Stedelijke gebieden
Eerder vandaag is al de stadsbeweging aan bod gekomen. Wij zien het belang van stedelijke gebieden – dat zijn niet altijd steden, het kunnen ook stelsels van verschillende dorpen zijn. Daar bruist het, daar werken en wonen mensen, en zulke kernen zijn dienstbaar aan het gebied eromheen.

Wij hebben zorgen over de inzet die de provincie pleegt als het gaan om schone lucht of schoon water, de kwaliteit van onze omgeving en het groen in onze steden. Volgens ons zou Overijssel daar meer in kunnen doen. In groene wijken hebben kinderen vijftien procent minder overgewicht. Mensen die in een groene buurt wonen en die veel buiten zijn voelen zich gezonder en komen minder vaan bij de huisarts. En in wijken met weinig groen is de kans op een depressie anderhalf keer zo groot. Ook is de prijs van een huis in de buurt van natuur is gemiddeld zestien procent hoger en groene wijken zij 42 procent minder crimineel.

Dat brengt ons bij onze motie ‘Groen In De Stad’, mede ingediend door de Partij voor de Dieren, de SP en GroenLinks waarin wij oproepen een kerntaakoverschrijdend actieprogramma op te stellen voor vitalere binnensteden door groen in de stad te stimuleren.

Streektaal
Overijssel kent vele identiteiten. Hanzesteden, Salland, Twente, gebieden met een eigen identiteit. Die identiteit kan worden versterkt als je de onderlinge verbindingen, materieel en immaterieel, extra aandacht geeft. Streektaal is een goed voorbeeld van hoe de identiteit van een gebied kan worden ondersteund. In dat kader dienen wij een motie ‘Streektaal’ in. Die roept op om binnen het cultuurbeleid het budget voor streekcultuur te verhogen tot minimaal €450.000 en daarbinnen het budget voor streektaal op te hogen naar €250.000. Daarbij zou de huidige regeling waarbij instellingen zelf verantwoordelijk zijn voor het genereren van 20 procent van hun omzet niet langer moeten gelden.

Leefbaarheid en gezondheid
Als je gaat genieten van dat buitengebied dan is het ook wel fijn als je kunt rekenen op een bepaalde veiligheid. Niet alleen in de vorm van blauw op straat maar ook de kwaliteit van de lucht die je inademt en vrijwaring van ziektes. Helaas hebben we ook in Overijssel problemen gehad met dierziekten. Dat leidt in sommige gevallen tot hele vervelende situaties, met name als het gaat om de Q-koorts. Het aantal aantoonbaar dodelijke slachtoffers van de Q-koorts is verdrievoudigd van 26 naar 74, en er lopen naar schatting nog zeker 400 Nederlanders rond met chronische Q-koorts waarbij geen diagnose is gesteld.

Wij willen dat iedereen veilig kan werken, leven en recreëren op het Overijsselse platteland. Dat brengt mij bij de motie ‘Gezondheidseffecten Q-koorts en andere van dier op mens overdraagbare ziekten’, mede ingebracht door D66, ChristenUnie, Partij voor de Dieren, SP en GroenLinks. Daarin spreken PS uit het van groot belang te vinden zo snel mogelijk een diagnose te stellen bij chronische Q-koorts, en verzoeken Gedeputeerde Staten bij het kabinet aan te dringen zo spoedig mogelijk nader onderzoek te doen onder de risicogroepen.

Loveboat
Leefbaarheid betekent ook leven en laten leven, tolerantie en solidariteit met mensen die onder druk staan. De PvdA hecht erg aan internationale solidariteit met die groepen. Vandaag vragen we aandacht voor een specifieke groep: lesbiennes, homoseksuelen, biseksuelen en transgenders (LHBT). Deze LHBTs hebben in 2015 te maken gehad met toenemende agressie en geweld. Over het afgelopen jaar is het aantal meldingen van anti-LHBT geweld gestegen van 623 naar 1143. Een verdubbeling. Het is een topprioriteit van de landelijke politie, en als u het mij vraagt zou het van ons allen ook een topprioriteit moeten zijn om de verdraagzaamheid te vergroten.

Verdraagzaamheid vergroot je niet zo makkelijk. Het is niet iets waar je wat geld tegenaan gooit en dat het dan opeens groter wordt. Het is iets wat je moet doen met voorbeelden, met statements. Hier in toevallig Zwolle is een stichting die als doel heeft mee te varen namens de gemeente Zwolle maar ook liefst breder in de botenparade, de Canal Parade op de Amsterdamse Gay Pride op zaterdag 6 augustus. Die stichting heet ‘The Love Boat’ en het leek ons een goed idee om in navolging van een aantal andere organisaties, waaronder Deltion College, de GGD IJsselland maar ook de gemeente Zwolle, dit initiatief te ondersteunen en zo een statement te maken.

Dat brengt mij bij de motie ‘Ondersteuning diversiteit LHBTs’. Daarin spreekt PS uit tolerantie en internationale solidariteit met LHBT te ondersteunen, dat stichting The Love Boat uit Zwolle een unieke bijdrage levert aan de zichtbaarheid en de tolerantie ten opzichte van LHBT in de Overijsselse samenleving, en verzoeken Gedeputeerde Staten op korte termijn met de stichting in overleg te treden over ondersteuning van het initiatief bijvoorbeeld door een sponsorbijdrage of een andere bijdrage.

Asbest
Die Love Boat, u kent hem misschien nog van de uitzendingen. In de jaren ’80 werd het uitgezonden door de VARA, een omroep die bij sommigen van ons ook warme gevoelens opwekt. De meeste afleveringen van het programma ‘The Love Boat’ werden gemaakt op cruiseschip ‘Pacific Princess’. En dat ding heeft aan het eind van z’n leven twee jaar aan de ketting gelegen omdat ‘ie barstensvol zat met asbest.

Dat brengt mij naadloos bij mijn volgende punt, namelijk dat het wel handig is om te weten waar die asbest zoal zit. We hebben al gehoord van de SP wat hun visie is op asbest en de paragraaf daarover in de perspectiefnota kunnen wij ook volledig onderschrijven als een goed idee. Maar kijkend naar de invulling en de prioriteiten dan zouden wij graag zien, en dat is dan de vraag aan de gedeputeerde, is het mogelijk om de inventarisatie tot een prioriteit te maken en, in het verlengde daarvan, stel dat we dan weten waar het zit, zouden we dan de mensen met weinig geld en wel een asbestprobleem ook direct te betrekken in een passend aanbod om die problematiek op te lossen.

Olasfa
Als we weten waar de verontreiniging zit gaan we natuurlijk hard aan de slag met de schoonmaak en dat gaat niet altijd zonder slag of stoot. Dat brengt mij op het dossier Olasfa. Er is heel veel tijd en energie geïnvesteerd om deze in onze ogen criminele vervuiling aan te pakken. We zijn blij met de koers die de provincie hierin heeft gekozen. Tegelijkertijd stellen wij vast dat het voor de gemeente Olst en voor de mensen in het gebied een zware last is geweest om die sanering te dragen.

Dat brengt mij bij een initiatief waarin we met de bewoners een initiatief ter vergroting van leefbaarheid van het gebied vorm geven. In de motie ‘Ooglijk Olst’ zouden provincie, gemeenten en bewoners in het kader van sociaal flankerend beleid samen aan de slag gaan om hun eigen leefomgeving te verbeteren.

Openbaar Vervoer
Vandaag stond in Tubantia een artikel over de ontwikkeling van het OV. Eerder plaatsten wij al een opinieartikel omdat we ons grote zorgen maken over Twente en het miljoenentekort op de exploitatie van het openbaar vervoer aldaar. Kijkend naar de voorstellen in de perspectiefnota willen wij aandringen op het vooralsnog in stand houden van het BDU-budget binnen de begroting. Dat betekent dat wij hetzelfde aandeel van die gelden terug willen zien in de komende jaren. En twee, dat we minimaal de prijscompensatie ook na 2017 willen handhaven.

Werkgelegenheid en banen
Dan kom ik bij mijn laatste punt. Precies een jaar geleden hebben wij aandacht gevraagd voor banen hier in onze eigen provinciale organisatie, met name die mensen die wel structureel een bijdrage leveren maar niet de zekerheid krijgen van een vaste baan. Gelukkig is dat opgelost, en dit jaar willen wij inzetten op de arbeidsmarkt en dan vooral de garantiebanen die voortkomen uit de participatiewet. Het is een lastige opgave om voor die mensen een plek te vinden binnen onze organisatie. Ik heb gezien dat er ook een initiatief is op dit gebied van de ChristenUnie dat ik niet in de wielen wil rijden, maar ik vraag aan de ChristenUnie, aan andere fracties en aan Gedeputeerde Staten of zij met volle kracht die banen gaan scheppen. En wilt u daarbij nadenken over het door de SGP geopperde initiatief om een coach bij MKB-bedrijven te faciliteren zodat zij makkelijker een garantiebaan kunnen inbouwen binnen hun organisatie, of als dat niet lukt, zou u dan willen nadenken over het inbesteden van operationele activiteiten die logisch voortvloeien uit onze kerntaken. Met andere woorden, als we een mogelijkheid zien om die banen te creëren dan doen we het ook.

Dank u voor uw aandacht.