Standpunt PvdA-fractie over ‘Provinciaal Programma Landelijk Gebied’

Als eerste provincie in Nederland heeft Overijssel haar plan voor het landelijke gebied gepresenteerd: “Provinciaal Programma Landelijk gebied Overijssel” (PPLG). Daarin staan de denklijnen voor:

• Het broodnodige natuurherstel en vermindering van stikstofuitstoot,
• een robuust watersysteem en waterkwaliteit en tot slot,
• de klimaataanpak en het verminderen van broeikasgassen.

Dat zijn grote opgaven. Om die succesvol uit te voeren, geeft de provincie Overijssel duidelijke randvoorwaarden. In de media gaat het vooral over het geld en die randvoorwaarden. De Volkskrant kopte op 5 januari “Overijssel weigert kabinetsbeleid stikstof uit te voeren, tenzij er miljarden extra op tafel komen”. Dit doet de wenkbrauwen fronsen. Terecht, omdat het een eenzijdig bericht is. Hieronder geven we het hele verhaal.

Wat zijn de doelen uit het PPLG?

Natuur is breder dan stikstof alleen. Om de gestelde natuur- en waterdoelen te halen, moeten we ook de uitstoot van broeikasgassen terugdringen, natuur en bodem robuuster en sterker maken en de waterkwaliteit verbeteren. Maar hoe dan? Dan gaat het over meerdere concrete doelen en afspraken. De PvdA Overijssel staat pal voor:

• Uitbreiden van het Nationaal Natuur Netwerk zoals afgesproken in het Natuurpact. We realiseren de instandhoudingsdoelen in de 24 Overijsselse N2000-gebieden. Eén van die doelen is het realiseren van ongeveer 3.500-4.000 hectares meer bos, waarvan 1.500 hectare binnen het Nationaal Natuur Netwerk. Een tweede is 10% groenblauwe dooradering. Dit zijn de verbindingen tussen natuurgebieden, waarvan een derde klaar moet zijn vóór 2030.
• Voor 2027 de maatregelen uitvoeren voor waterkwaliteit én kwantiteit zoals bepaald in de zogenaamde Kader Richtlijn Water (KRW). Er moeten minder meststoffen/nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen in grond- en oppervlaktewater komen en de beschikbaarheid moet op orde zijn.
• Uitvoeren van de opgaven uit het Klimaatakkoord voor beperking uitstoot van broeikasgassen. Dat gaat onder meer om de aanpak van de veenweidegebieden zodat er minder methaan vrijkomt. Bijdragen aan de extra landelijke opgave voor de landbouw om 5.000.000 ton CO2-equivalenten minder uit te stoten.
• Last but not least: fors minder uitstoot van stikstof.

Laat duidelijk zijn dat het ingewikkeld is om deze doelen in één keer te bereiken in het landelijk gebied. Daarom is het goed dat de provincie de natuurdoelen verbindt met twee andere belangrijke doelen: (1) zorg voor behoud en versterking van de sociaaleconomische kwaliteit op het platteland (leefbaarheid) en (2) zorg ervoor dat er perspectief blijft voor de landbouw (economie).

Wanneer moet het klaar zijn? Komt er uitstel?

De PvdA wil dat de provincie de nationale en internationale afspraken voor natuurherstel en natuurbehoud uitvoert. Dat betekent voortvarend doorgaan met de Natura 2000 gebieden. Maar ook de belasting met stikstof sterk naar beneden brengen. En daar is geen tijd te verliezen. Het is goed om te lezen dat op pagina 21 in het Overijsselse plan staat: “Onontkoombaarheid en geen tijd te verliezen is het adagium!” De PvdA-fractie vindt dat de wettelijke doelen voor het jaar 2035 wel al in 2030 gerealiseerd zouden moeten worden. En dat vinden wij nog steeds!

Randvoorwaarden en de ‘vraag aan Den Haag’

Het PPLG is dus een veelomvattend en ingrijpend plan. Het vraagt om samenwerking tussen overheden, ondernemers, terreinbeheerders en andere belanghebbenden. Het vraagt om richting, keuzes en de bereidheid tot veranderen. En het vraagt leiderschap en duidelijkheid. De PvdA-fractie is kritisch op de besluiteloosheid en het struisvogelgedrag in Den Haag. Beleid maken maar niet de consequenties nemen, dat past ons niet. Gratis bier bestaat niet. Wij vinden het daarom terecht dat de provincie Den Haag erop wijst wat de consequenties zijn van de opgaven. En ja, dat gaat ook over geld, veel geld. Maar liefst 5 miljard euro, zoals ook in het artikel in De Volkskrant stond genoemd.

Maar weigert Overijssel nu om het stikstofbeleid uit te voeren?

Het college van gedeputeerde staten heeft in haar persbericht gesteld dat het “alles of niets” is. Begrijpelijkerwijze vertaalt de Volkskrant dit naar “anders wordt het stikstofbeleid niet uitgevoerd”. De PvdA-fractie snapt de klare taal van het college, maar is niet blij mee met de manier waarop het door De Volkskrant geïnterpreteerd is. Dat er boter bij de vis moet komen is duidelijk. Dat de provincie bij de minister aandringt op het geld en de instrumenten, dat is terecht. Tegelijkertijd zijn de opgaven groot en urgent, zij verdragen geen uitstel. De PvdA zal het college van GS blijven aansporen en steunen om voortvarend door te werken!