Werk maken van nieuwe energie

De energietransitie is nog niet écht het gesprek van de dag in de supermarkt en langs het voetbalveld. En toch wordt hier achter de schermen hard aan gewerkt. Alle gemeenten, waterschappen en de provincie zijn volop aan de slag om in 2030 de CO2-uitstoot voor elektriciteitsproductie en warmte met 49% te verminderen. Sterker nog: medio 2020 moeten de plannen hiervoor (als concept) klaar zijn en worden ingeleverd bij het Rijk. Op dat moment hebben we antwoorden op vragen als: hoe bereiken we dat? Waar grijpen we in? Wat betekent dit?

Die plannen heten ‘regionale energiestrategieën’ (RES). In Overijssel wordt één RES opgesteld voor Twente, en één voor West-Overijssel. De plannen zijn nog in ontwikkeling, maar we weten nu al dat de resultaten voor veel Overijsselaars ingrijpend zijn. In ruimtelijk, in financieel en in sociaal opzicht. De transitie brengt zichtbare veranderingen in de fysieke leefomgeving met zich mee, bijvoorbeeld door de komst van windmolens of zonneparken. Ter illustratie: bij de opgave voor elk van de RES-gebieden moeten we denken aan 100 tot 130 grote windmolens van 3 MW en aan 1100 tot 1500 hectaren zonnepanelen (bij de huidige technologie). Van gemeenten en inwoners wordt verwacht dat ze wijken aardgasvrij maken. Een deel van de rekening voor bijvoorbeeld het verbouwen van huizen en vervangen van keukenapparatuur zal bij inwoners zelf komen te liggen.

Aan de slag

Als PvdA vinden wij het belangrijk dat de energie- en klimaatdoelen worden bereikt. De komende transitie zal ons uit onze comfortzone trekken. Maar de effecten van de klimaatverandering zijn glashelder en mogen niet ontkend worden. Kortom: mouwen opstropen en aan de slag is ons devies. Overigens: de energietransitie biedt ook belangrijke kansen. Kansen om te innoveren, voor nieuwe werkgelegenheid, op het robuust maken van onze energie-infrastructuur en op participatie door de Overijsselaars.

Als PvdA-fractie in provinciale staten besluiten wij mee over de uitvoering van de energiestrategieën. Belangrijke uitgangspunten waaraan wij zullen toetsen zijn haalbaarheid en betaalbaarheid en behoud van ruimtelijke kwaliteit.  Voor de betaalbaarheid zijn wij groot voorstander van woonlasten-neutrale aanpak: de kosten voor het verduurzamen van woningen worden opgebracht uit de verlaging van de energiekosten. Daarnaast moeten kosten voor woningaanpassingen worden verlaagd door het standaardiseren van isolatiepakketten en maatregelen. De overheid heeft hierin een opdracht.

Opgaven

De PvdA hecht aan de goede ruimtelijke kwaliteit van Overijssel. Toch leggen wij niet op voorhand blokkades op tegen windmolens en/of zonneparken, wat andere partijen soms wel doen. Wij kiezen hiervoor omdat vroegtijdige uitspraken teveel leiden tot een NIMBY-effect. Dat kan resulteren in onvoldoende doelbereik (49% minder emissies) of tot afwentelen op andere Overijsselse gemeenten. Wij willen een zorgvuldige afweging maken zodra er een goed overzicht is op de uitwerking van de energiestrategieën met de bijbehorende opgaven.

Tot slot: draagvlak, het essentiële ingrediënt voor haalbaarheid. In de regionale plannen wordt dit onderkend. De bal voor het genereren van draagvlak ligt bij de gemeenten. Wij vinden dat een goede zaak. Want op dit niveau worden alle plannen straks concreet gemaakt, en krijgen wij – inwoners van Overijssel – te maken met de uitvoering ervan. De PvdA vindt dat de provincie de gemeenten daarin kan en moet ondersteunen. Want je kunt de klok erop gelijk zetten: als de energiestrategieën vanaf 2021 in uitvoering komen, wordt dat het gesprek van de dag. En niet alleen in de supermarkt en langs het voetbalveld.