Coalitie-onderhandelingen

Ik had er nog nooit bijgezeten. Voor mij was het tot nu toe een black box. Een aantal partijen kruipen na de verkiezingen bij elkaar en enkele weken later is er opeens een akkoord waaraan wij niet hebben meegeschreven, maar dat wel een grote stempel drukt op de politiek van de daaropvolgende vier jaar.

Deze keer was het, voor ons, anders. Na de gesprekken in de informatiefase, waarin partijen op zoek gaan naar mogelijke coalities, kwam een advies naar voren waar wij onderdeel van uitmaakten. En daarom zat ik samen met onze kandidaat-gedeputeerde Tijs de Bree, namens de PvdA-fractie, aan tafel samen met vertegenwoordigers van CDA, VVD, CU en SGP. En daarmee belandden wij opeens midden in de zwarte doos.

Het is een boeiend proces. Onder leiding van formateur Bart Krol begonnen we met aan elkaar te snuffelen en te verkennen wat de ander belangrijk vindt. Daarmee bouw je vertrouwen op in elkaar en in het proces waarin je samen bent beland. Tegelijk bepaal je met elkaar wat je wilt doen. Wat voor akkoord willen we en wie willen we wanneer willen betrekken? Unaniem kozen we voor een akkoord op hoofdlijnen. We geven aan wat wij zien als de grootste opgaven in Overijssel en wat we willen daarop bereiken. Op sommige punten is die ambitie al heel concreet, op andere geven we een richting aan. We gaan de komende vier jaar graag met onze inwoners, partners, en natuurlijk Provinciale Staten op zoek naar de nadere invulling en de manier waarop we deze doelen samen kunnen bereiken.

Daarna beginnen de echte onderhandelingen. Een aantal keer hebben we uitgebreid met elkaar gesproken, in zaaltjes verspreid over de provincie. Gesprekken waarin je het over veel dingen snel eens bent, maar je ook hartgrondig van mening kan verschillen. Waarin je soms met je vuist op tafel moet slaan voor dingen die voor jouw partij essentieel zijn. Maar je andere punten flexibel moet meebewegen, omdat het nodig is dat iedereen tevreden naar huis kan. Het is continu zoeken naar de balans tussen het verdedigen van je eigen punten en het elkaar wat gunnen. En je verdiepen in elkanders beweegredenen, zonder daarbij je eigen agenda uit het oog te verliezen. Naast een inhoudelijk verhaal met bijpassend budget, moet er ook overeenstemming worden bereikt over de samenstelling van Gedeputeerde Staten en een daarbij passende rolverdeling. Het is een intensief proces. Vaak is het gezellig en constructief. Soms schuurt het en soms knettert het zelfs. Dat mag ook. Als je elkaar maar weer weet te vinden. En daar zijn we met elkaar goed in geslaagd.

We zijn vele kopjes koffie en kleffe koeken verder, maar nu zijn we bezig met de laatste loodjes. De inhoud is zo goed als rond, het budget is verdeeld, de namen zijn bekend en we hebben een motto/titel. Op dit moment worden de meest recente onderhandelingsresultaten in het stuk verwerkt. Morgen presenteren we het geheel. Ik ben benieuwd. Natuurlijk naar hoe het akkoord eruit gaat zien, maar nog meer naar jullie reactie. Ik kan niet wachten om samen met jullie aan de slag te gaan.