BOA voor een dag: op pad met een provinciale handhaver

De buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) is in het nieuws. Al enige tijd klinkt met regelmaat de vraag of het concept BOA niet eens tegen het licht gehouden moet worden. Wel of geen wapens, netjes ‘geweldsmiddelen’ genoemd. Meer of minder BOA’s? Op 21 mei werd een opsporingsambtenaar mishandeld op het strand in IJmuiden. Sindsdien is die vraag actueler dan ooit.

Overijssel heeft ook BOA’s in dienst. Zij controleren of vergunningseisen worden nageleefd. Ze reageren op meldingen van burgers en treden handhavend op waar dat nodig is. Als ‘gedeputeerde’, bestuurder van de provincie Overijssel, valt de handhaving onder mijn hoede. En zo nu en dan ga ik op stap met onze provinciale bijzonder opsporingsambtenaren, onze BOA’s.

Vandaag liep ik een dag mee Harold, een ‘groene’ BOA. Over dat groene later meer. Ik probeer regelmatig een dag op pad te gaan met de mensen die het echte werk doen. Niet omdat we op de zesde verdieping van het provinciehuis geen goede informatie krijgen. In tegendeel, de informatie is uitgebreid en degelijk. Maar uit noodzaak is het ook beknopt. Ik weet niet hoe dat bij u gaat, maar bij mij komt kennis anders binnen als ik het zelf ervaar. Het is het verschil tussen een bericht van RTV Oost dat er droogte heerst of met eigen ogen zien hoe bomen op de Sallandse Heuvelrug in mei al verdorren.

WNB

Ik trof Harold op een parkeerplaats aan de Haarlerweg in Holten. Harold is één van de zes provinciale handhavers voor de ‘groene’ regels zoals de Wet Natuurbescherming. Dan gaat het om natuur, landbouw. Samen met nog twee agrarische handhavers zijn zij de oren en ogen van de provincie in het buitengebied. Daarbij moeten Harold en zijn collega’s van alle markten thuis zijn. Misstanden die hij tegenkomt kunnen zo simpel zijn als een hond die losloopt in een natuurgebied, maar ook zo netelig als stroperij of dumping van drugsafval.

Op de Sprengenberg is de casus relatief simpel. Er ligt hier een MTB-route, een parcours voor mountainbikes. Het mulle zand is ideaal voor de zandhagedis, hij doet zijn naam dus eer aan. Als u nu denkt ‘de zandhagedis, waar ken ik die van?’. Nou, het is hetzelfde beschermde beestje dat bijna een streep zette door de verbouwing van het circuit Zandvoort. En ook mountainbikes en zandhagedissen zijn geen gelukkige combinatie.

In Holten is de oplossing gelukkig simpel. De crossroute is tot 1 oktober een stukje omgelegd en bovendien op strategische plekken gebarricadeerd zodat de hagedis lekker z’n gang kan gaan. Echter: de afsluiting is maar van één kant direct evident. Als je tegen de route in fietst en per abuis een klein stopbordje over het hoofd ziet kun je nog een heel eind rijden voordat je de eerste barricade tegenkomt. Met potentieel een boete of een aantal platte zandhagedissen tot resultaat. Een probleem dat met een kleine praktische aanpassing uit de wereld geholpen kan worden. Maar dat moet wél even gebeuren.

Vanaf de Sprengenberg rijden we door naar De Lutte. Hier werd eind vorige maand een ooievaar doodgeschoten. Niet voor het eerst: vorig jaar was er landelijk aandacht voor een vrijwel identiek incident, honderd meter verderop. Enorm treurig en frustrerend dat zoiets gebeurt. Hoewel lastig, proberen we het soort criminelen dat zoiets doet op te sporen én herhaling te voorkomen.

(Tekst gaat door onder de foto.)

Bewapening

Tot slot hebben we het over het nieuws; de discussie over wel of geen wapens voor BOA’s. Er zijn in totaal zo’n 70 ‘groene boa’s’ actief in Overijssel. Naast de provincie zijn zij in dienst van gemeentes, natuurorganisaties of landgoederen. Zij hebben erg uiteenlopende middelen en bevoegdheden tot hun beschikking. Harold heeft bijvoorbeeld geen geweldsbevoegdheden of geweldsmiddelen. Anderen hebben dat wel. 23 zijn bijvoorbeeld uitgerust met transportboeien. Achttien hebben een wapenstok, en tien Overijsselse boa’s hebben zelfs een dienstpistool tot hun beschikking.

Na een afsluitend rondje door het Twentse land, rij ik weer naar huis. Ik moet nog twee keer stoppen. Niet om een loslopende hond te vangen, ook hoef ik geen zandhagedissen te redden. Maar ik moet wel twee keer beeldbellen. Dit keer in de buitenlucht. In misschien wel het mooiste stukje van Nederland.