Algemeen of politiek belang?

Keuzes en dilemma’s zijn inherent aan politieke beslissingen. Doorslaggevend bij de keuze voor één beslissing over een ander is vaak een beroep op het ‘algemeen belang’: datgene dat voor het welzijn van het volk in het algemeen nuttig, gewenst of nodig is. En dat betekent soms dat voorbij gegaan wordt aan het belang van het individu, bijvoorbeeld het belang van de eigenaar van een stuk grond waaroverheen de overheid een weg wil leggen. Als zo’n eigenaar niet mee wil werken aan het verkopen van zijn grond dan kan de overheid, met een beroep op het algemeen belang, overgaan tot onteigening.

Onteigening is een zeer zwaar instrument: de overheid dwingt iemand zijn belangen en bezittingen ondergeschikt te maken aan de belangen van de samenleving.

De provinciale coalitie heeft vorig jaar besloten dat twee provinciale wegen, de N340 en de N377, veiliger moeten worden. Dat is uiteraard in het algemeen belang: weinig mensen, en zeker de PvdA niet, zullen ontkennen dat de verkeersveiligheid een prioriteit moet zijn.

Maar de PvdA haakte af toen de coalitie van CDA, VVD, Christen Unie en SGP de beide wegen naast veiliger ook per se sneller wilde maken. De maximumsnelheid op beide wegen moest en zou van 80 naar 100 kilometer per uur worden verhoogd.

Dat betekent dat de wegen moeten worden verbreed, en dus dat er meer ruimte nodig is. Daarmee rijzen de kosten de pan uit: er moest maar liefst een kwart miljard op tafel komen. Dat was wat de PvdA betreft het moment waarop het algemeen belang achter de horizon verdween. Het is aan de samenleving niet uit te leggen dat zo ongelofelijk veel geld wordt besteed aan twee minder belangrijke provinciale wegen, dat voor 20 kilometer asfalt en een miezerige drie minuten reistijdwinst de duurzaamheidsuitgangspunten van Overijssel opzij worden geschoven, en dat de negatieve effecten voor het milieu en de leefbaarheid in de omgeving worden genegeerd. En dat ook nog eens terwijl dezelfde politieke partijen voortdurend klagen over de A35.

De PvdA stelt vast dat het ‘algemeen belang’ hier vooral politiek belang is, en wel dat van partijen die vechtend tegen de bierkaai volhouden dat in deze barre economische tijden zo ontzettend veel geld gestoken moet worden in wegen die geen enkel capaciteitsprobleem kennen. Dat is geen reden om een kwart miljard over de balk te smijten, en al helemaal niet om burgers gerechtelijk van hun eigendom te ontdoen. ‘Algemeen belang’ is volgens de PvdA om met rasse schreden terug te komen op het besluit tot snelheidsverhoging, en om deze coalitie met grote snelheid naar zijn einde te brengen.