Oeroude vlasteelt stimuleert economische innovatie
Bij vernieuwing van de agrarische sector denk je aan nieuwe high tech melkmachines, aan biovergisting, aan goed geïsoleerde stallen en apparatuur om vieze lucht te zuiveren. Maar is het telen van oude gewassen ook innovatie? Ja!
Afgelopen zaterdag was ik met PvdA-fractiegenoot Dick Buursink aanwezig bij een primeur: het zaaien van het eerste vlaszaad op de Usseleres in Enschede. Daar was een stuk grond van zo’n 4 hectare vrijgemaakt voor het telen van vlas, een oeroud landbouwgewas dat hier 100 jaar eerder ook werd verbouwd. De Usseleres is nu eigenlijk bestemd als bedrijventerrein. Maar ondernemingen komen er voorlopig niet en de grond blijft gewoon voor agrarische doelen beschikbaar. Jaar in, jaar uit schoot er metershoge mais uit de grond. Leuk voor het vee dat het als voer opat. Maar het leverde een dodelijk saai beeld op in het landschap van de bollende es. Die tijd is nu voorbij. Mais maakt plaats voor de kracht van het vlas: innovatie in de landbouw en nog wel bij de stad Enschede. Op de Usseleres kan het vlas naar verwachting worden geoogst in augustus. Het is zogenoemd olievlas; het levert lijnzaadolie op dat weer grondstof is voor de verf. Deze wordt in de buurt verwerkt door een schildersbedrijf.
René zaait een handje mee
Vlas levert van oudsher (al 6.000 jaar lang) textielvezel, maar in deze tijd zijn er veel meer toepassingen. Het zit bijvoorbeeld in dakplaten met vlasisolatie, in scheidingswanden en vlaswol. Er wordt nu ook nog linnen van gemaakt en ook touw en papier. Bijzonder is de verwerking van vlasvezels in composieten (kunststoffen). En deze worden steeds vaker gebruikt door de auto-industrie. Zelfs in de medische wetenschap worden er proeven genomen met biocomposiet (inclusief vlasvezels) in nieuwe gewrichten, etc.
Positief is ook dat het verwerken van vlas in de meest uiteenlopende nieuwe producten gebeurt door bedrijven en instellingen in Overijssel. Zo ontstaat hier een interessante “biobased” economie die werkgelegenheid oplevert voor hoger en lager opgeleiden. Na 1 seizoen maakt het vlas plaats voor een ander landbouwgewas, zoals tarwe (spelt). Dan komt het vlas weer terug. Deze gewasrotatie gaat zo 5 jaren door. Voor deze periode zijn er contracten afgesloten met de agrariërs. Dit seizoen wordt er op de Usseleres en ook bij Glanerbrug in totaal op 14 hectare grond vlas geteeld.
Vanuit de historie zit de kracht van vlas nu in de innovatie en in de duurzame, groene economie. Daarbij zijn Enschede en Overijssel gangmakers. Zo zie je maar hoe stad en platteland elkaar kunnen versterken. De PvdA is blij met dit project.
