Voor toegankelijk openbaar vervoer

Dit voorjaar bespreken de Staten de nieuwe Openbaar Vervoer Visie. In deze visie presenteren Gedeputeerde Staten een herijking van het bestaande beleid, ofwel: het bestaande OV systeem in Overijssel gaat flink op de schop.

Rijksbezuinigingen en politieke keuzes hebben een gat van zo’n €8 miljoen geslagen in de Overijsselse begroting voor openbaar vervoer. Dat gat zal moeten worden gedicht. Door veranderingen in maatschappij en technologie verplaatsen mensen zich bovendien anders dan voorheen. De elektrische fiets, ubertaxi’s, autodelen, thuis werken en studeren leiden allemaal tot verandering van vraag en aanbod. Het huidige OV-gebruik toont pieken maar ook lange daluren. Steeds meer regionale buslijnen worden voornamelijk tijdens korte pieken in de ochtend en middag benut door reizende scholieren en studenten. Dat betekent dat de vervoersvraag in de weekenden, tijdens schoolvakanties en in de daluren instort.

Mobiliteitsmix
In Overijssel wordt volgens het voorstel van GS het aanbod van OV georganiseerd in twee blokken. Een ‘kernnet’ met (regionale) treindiensten plus een beperkt aantal regionale buslijnen, en een ‘mobiliteitsmix’ voor minder frequent busvervoer en ‘nieuwe vormen van OV’. Stadsdiensten, particuliere en collectieve initiatieven vallen allemaal onder de mix. De openbaar vervoerfunctie van de regiotaxi verdwijnt en doelgroepenvervoer WMO wordt een verantwoordelijkheid van gemeenten. De provincie wordt een ‘marktmeester’, geeft de kaders en gaat over aanbestedingen en concessies.

Wie dat even op zich laat inwerken ziet de consequenties: forse druk op en afbouw van regionale en lokale busdiensten, gecombineerd met kansen voor andersoortig en flexibel aanbod (vrijwillige buurtbusjes, elektrisch fietsen, Uber-achtige afroepdiensten etc.). Het openbaar vervoer wordt samengebracht op knooppunten, veelal treinstations en geconcentreerde bushaltes. Vandaar uit wordt grofmazig in de regio het busvervoer aangeboden. Dat betekent minder haltes. Voor de korte en middellange afstand wordt de (elektrische) fiets het vervoermiddel.

Consequenties
Deelname aan de maatschappij vraagt om toegankelijke en bereikbare publieke voorzieningen. Of het nu gaat om scholen, werk, natuur of cultuur, Overijssel moet in alle opzichten voor iedereen bereikbaar blijven. Dat is één van de kernopgaven voor actieve politiek van de PvdA.

Dat het OV efficiënter en effectiever georganiseerd kan en moet worden, daarvan is ook de PvdA overtuigd. Maar het voorstel van GS roept bij ons de nodige vragen op. Bijvoorbeeld over de omvang van het kernnet bus. Zo lijkt er straks in heel Noordwest Overijssel bijvoorbeeld sprake te zijn van slechts één regionale buslijn in het kernnet. Dat wil nog niet zeggen dat álle andere lijnen vervallen. Maar dat zal voor een flink aantal wel het geval zijn. Wij vragen ons af welke alternatieven daarvoor in de plaats gaan komen. Hoe garanderen we dat mensen die niet meer (kunnen) fietsen toch betrouwbaar op hun plaats van bestemming kunnen komen? Hoe zit het met de werkgelegenheid bij OV-bedrijven, en met de veiligheid, bereikbaarheid en frequentie van dat alternatieve vervoer?

Een provincie die honderden miljoenen in wegen steekt mag de gebruiker van het OV niet in de steek laten. Een goed georganiseerd en betaalbaar openbaar vervoer is voor ons een absolute prioriteit om Overijsselse gemeenschappen bereikbaar te houden en werk en onderwijs te ontsluiten.