De snelle en aanzienlijke bodemdaling in ons land trekt deze week volop de aandacht. De problematiek is groot. Door de droogte dit jaar blijkt de daling in grote delen van ‘laag’ Nederland versterkt: soms is sprake van wel 1 tot 5 cm daling dit jaar.
Half juli sloegen deskundigen alarm over het proces van bodemdaling in West Overijssel. In de Kop van Overijssel daalt de bodem gemiddeld met ongeveer één centimeter per jaar, het effect dit jaar is nog niet bekend. Door het grondwaterpeil kunstmatig laag te houden droogt de veengrond uit en zakt de bodem. Mogelijke gevolgen: wegzakkende grond en scheuren in muren van gebouwen. Ook infrastructuur verzakt zoals kabels en leidingen en (spoor-)wegen als de Betuwelijn en dichterbij: de spoorlijn Kampen – Zwolle.
Er zijn ‘ingrijpende maatregelen’ nodig om het tij te keren. Volgens een schatting van het Planbureau voor de Leefomgeving bedraagt de schade aan gebouwen in 2050 zeker 22 miljard euro. De schade aan natuurwaarden is eveneens heel groot. Door verdroging verdwijnen waterminnende plant en diersoorten en er is een fors effect op de uitstoot van broeikasgas. Verdroging van veenweidegebieden in Nederland levert een bijdrage aan broeiksgasuitstoot van ongeveer 25% van auto uitstoot. In Europees verband is afgesproken om aan te geven welke maatregelen worden genomen om emissies uit landgebruik tegen te gaan.
We zullen de bodemdaling serieus moeten nemen. Dat betekent uit de vicieuze cirkel stappen van ontwatering, inklinking, bodemdaling en verdere peilverlaging.
Tijdens de Statenvergadering in juli heb ik mondelinge vragen gesteld aan Gedeputeerde Hester Maij. Het huidige beleid, ‘jaarlijks beperkt ontwateren’, loopt immers vast. Ik heb toen de toezegging gekregen dat de provincie samen met waterschap in de loop van dit jaar met een ‘veenweidevisie’ naar de Staten zou komen.
Een goed voorbeeld is de provincie Friesland waar voor soortgelijke problemen inmiddels een aanpak is geformuleerd. Nu, eind november hebben we nog geen concept visie ontvangen. Verzekerd wordt dat er met diverse partners aan wordt gewerkt. Verder wordt het beleid landelijk afgestemd. Wat mij betreft is de boodschap dat het peil niet verder omlaag mag en dat de Provincie nu echt haast moet maken met haar visie op deze gebieden en de problematiek. Voorkomen moet worden dat we verder averij oplopen. Houd het waterpeil hoog en zet de pomp in een lagere stand. Kortom, tijd voor druk op de ketel en aanpak versnellen zodat de bodemdaling ons niet verder inhaalt.
